สถาบัน กศน.ภาคใต้ ตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 5 มกราคม 2520 ภายใต้ชื่อ ศูนย์การศึกษานอกโรงเรียนภาคใต้ มีบทบาทหน้าที่วิจัยและพัฒนานวัตกรรม หลักสูตร สื่อ กิจกรรมการเรียนรู้และพัฒนาบุคลากรที่จัดการศึกษานอกระบบโรงเรียนในภาคใต้ ให้สอดคล้องกับสภาพปัญหาและความต้องการประชาชนในภูมิภาค ต่อมาเมื่อวันที่ 4 มีนาคม 2551 ได้รับการจัดตั้งเป็นสถานศึกษาตามประกาศของพระราชบัญญัติส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย โดยมีอำนาจหน้าที่ ตามราชกิจจานุเบกษา หน้า 10 เล่มที่ 125 ตอนพิเศษ 60 ลงวันที่ 25 มีนาคม 2551 ข้อ 13 ได้กำหนดบทบาทภารกิจของสถาบัน กศน.ภาค ประกอบด้วย 4 ภารกิจ ดังนี้
1. จัดการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยประเภทการศึกษาต่อเนื่องให้สอดคล้องกับความจำเป็นและความสนใจของกลุ่มเป้าหมายประชาชนในภูมิภาค
2. วิจัยและพัฒนาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย ที่สอดคล้องกับบริบทของภาคใต้
3. ส่งเสริม สนับสนุน และพัฒนาคุณภาพวิชาการ หลักสูตร สื่อ เทคโนโลยี นวัตกรรมทางการศึกษา บุคลากรและระบบข้อมูลสารสนเทศที่เกี่ยวกับการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยแก่สถานศึกษาในภูมิภาคและภาคีเครือข่าย
4. ปฏิบัติงานอื่น ๆ ที่ได้รับมอบหมายจากสำนักงาน กศน.
ปี 2566 ได้มีการประกาศใช้พระราชบัญญัติส่งเสริมการเรียนรู้ พ.ศ. 2566 ไว้ในราชกิจจานุเบกษา ลงวันที่ 19 มีนาคม 2566 เล่มที่ 140 ตอนที่ 20 ก โดยมีผลใช้บังคับตั้งแต่วันที่ 18 พฤษภาคม 2566 และให้ ยกเลิกพระราชบัญญัติส่งเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย พ.ศ. 2551 โดยยกระดับจาก สำนักงาน กศน. เป็น “กรมส่งเสริมการเรียนรู้” มีหน้าที่จัด ส่งเสริม และสนับสนุนการเรียนรู้ 3 รูปแบบ คือ การเรียนรู้ตลอดชีวิต การเรียนรู้เพื่อพัฒนาตนเอง และการเรียนรู้เพื่อคุณวุฒิตามระดับ ทั้งนี้ เมื่อวันที่ 7 สิงหาคม 2566 กรมส่งเสริมการเรียนรู้ ได้ประกาศจัดตั้งศูนย์หรือสถาบันการเรียนรู้เฉพาะด้านหรือเฉพาะ กิจการในสังกัดกรมส่งเสริมการเรียนรู้ให้มีผลบังคับใช้ตั้งแต่ วันที่ 18 พฤษภาคม 2566 โดยได้จัดตั้งสถาบัน ส่งเสริมการเรียนรู้ภาค จำนวน 5 แห่ง คือ สถาบันส่งเสริมการเรียนรู้ภาคกลาง สถาบันส่งเสริมการเรียนรู้ภาคเหนือ สถาบันส่งเสริมการเรียนรู้ภาคใต้ สถาบันส่งเสริมการเรียนรู้ภาคตะวันออก และสถาบันส่งเสริมการเรียนรู้ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
อาณาเขต
สถาบัน สกร.ภาคใต้ มีเนื้อที่ ประมาณ 150 ไร่ อยู่ห่างจากตัวเมืองสงขลา ประมาณ 10 กิโลเมตร มีอาณาเขตติดต่อดังนี้
ทิศเหนือ ติดต่อกับชุมชนบ้านสวนตูล
ทิศใต้ ติดต่อกับภูเขาเทียมดา
ทิศตะวันออก ติดต่อกับกองพันทหารปืนใหญ่ที่ 5 และชุมชนบ้านยวน
ทิศตะวันตก ติดต่อกับภูเขาเทียมดาและสวนสัตว์สงขลา